نقدی بر طرح پلکانی بخشودگی آب بهای کشاورزی

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری زاینده رود پایدار، سید جواد سالداتی نژاد ۱۴ شهریور ماه از تدوین طرح پلکانی بخشودگی آب بهای کشاورزی و مشوق برای اجرای الگوی کشت بهینه زراعی خبر داد، طرحی که قرار است به صورت مشترک بین دو وزارت خانه جهادکشاورزی و نیرو نهایی و برای اجرا به نهادهای مربوطه ابلاغ شود.

این طرح که به اعتقادی در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری در سال تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین و تحقق سیاست های نظام در بخش کشاورزی، تقویت امنیت غذایی و کاهش وابستگی و همچنین دستور موکد رئیس محترم جمهور در دومین جلسه از سلسله جلسات فرایند نظارت بر فعالیت وزارتخانه‌های دولت مبنی بر حمایت موثر از تولیدکنندگان کشاورزی و اعطای مشوق های لازم برای اجرای الگوی کشت بهینه با هدف حفاظت از منابع آب و خاک طراحی شده است با موضوع مشوق های الگوی کشت بهینه بخش کشاورزی و با رعایت قوانین مصوب مرتبط، به شرح زیر تدوین و ابلاغ می‌شود.

بر اساس ماده یک این طرح، وزارت جهاد کشاورزی موظف است قبل از شروع هر سال زراعی نسبت به ابلاغ الگوی کشت زراعی به تفکیک شهرستان سطح محصول و میانگین عملکرد مورد انتظار محصولات کشاورزی اقدام نماید.

در ماده ۲ این طرح نیز آمده است، مشوق های موضوع این طرح صرفا شامل آن دسته از کشاورزان و بهره برداران مشارکت کننده در طرح می شود که در راستای اجرای قانون افزایش بهره وری، الگوی کشت ابلاغی وزارت جهاد کشاورزی را مورد پذیرش قرار داده و رعایت می کنند.

بر اساس ماده ۳ این طرح وزارت جهاد کشاورزی (سازمان مدیریت جهاد کشاورزی استان / شهرستان) موظف به بررسی درخواست متقاضیان موضوع ماده ۲ این طرح است و در صورت احراز شرایط، می بایست نسبت به صدور گواهی برای آنها اقدام و نتیجه را به وزارت نیرو (شرکت آب منطقه ای استان/ امور آب شهرستان) اعلام نماید.

در ماده چهار این طرح آمده است که وزارت جهاد کشاورزی موظف به اعمال مشوق های زیر به متقاضیان حائز شرایط مواد ۲ و ۳ این طرح است.

اولویت در اجرای طرح‌های زیربنایی آب و خاک، اولویت در ارائه خدمات حمایتی از کشت‌های استراتژیک، مشوق‌های افزایش بهره وری، خرید تضمینی، کشت قراردادی و دیگر مشوق‌ های مصوب و ابلاغی است.

بر اساس ماده ۵ طرح پلکانی بخشودگی آب بهای کشاورزی و مشوق برای اجرای الگوی کشت بهینه زراعی وزارت نیرو موخلف است علاوه بر تخفیف‌ها و مشوق‌های قانونی موجود و مورد عمل، نسبت به اعمال مشوق‌های زیر به متقاضیان حائز شرایط مواد ۲ و ۳ اقدام کند در این زمینه اولویت در تامین و تحویل آب، معافیت از تعدیل پروانه های بهره برداری و تامین آب مورد نیاز الگوی کشت، مطابق با سند بهینه مصرف آب، بدون اعمال جریمه تامین یا شارژ مجدد، اولویت در اجرای طرح های زیربنایی آب، اعمال بخشودگی ۴۰ درصدی آب بها برای کشاورزانی که الگوی کشت ابلاغی را می پذیرند، اعمال در صد بخشودگی به مبالغ دریافتی از بابت آب بهاء آب آبیاری، برابر جدول زیر درصد اعمال بخشودگی آب بها برای متقاضیان حائز شرایط مواد ۲ و ۳ این طرح میزان عملکرد نسبت به متوسط عملکرد ابلاغی است.

درصد بخشودگی آب بهاء کمتر، برابر ۱۰-۲۰، درصد بیشتر ۲۱-۳۰، درصد بیشتر ۳۱-۵۰ و درصد بیشتر بیش از ۵۰ درصد بیشتر است.

در این راستا لطف الله ضیایی، کارشناس خبره حوزه آب بر این باور است، طرح پلکانی بخشودگی آب بهای کشاورزی، بی اعتنایی به وضعیت مخاطره آمیز آب و محیط زیست در کشور است.

او در این ارتباط به خبرنگار ما گفت: وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی و نیرو به صورت مشترک، دستورالعمل بخشودگی پلکانی آب بهای کشاورزی را اعلام کردند. بر پایه این بخشنامه در صورت رعایت الگوی کشت، علاوه بر دیگر امتیازات و تسهیلات اعطایی، کشاورزان  از بخشودگی آب بهای کشاورزی تا سقف ۱۰۰ درصد بهره مند خواهند شد.

این کارشناس حوزه آب در خصوص ایرادات طرح پلکانی بخشودگی آب بهای کشاورزی و مشوق برای اجرای الگوی کشت بهینه زراعی ابراز داشت: در شرایطی که وضعیت آب و محیط زیست در کشور بحرانی است، در شرایطی که میزان تجمعی کسر منابع آب زیرزمینی به رقم ۱۳۰ میلیارد مترمکعب و در برخی برآوردها تا ۲۰۰ میلیارد مترمکعب رسیده است و هر ساله به میزان ۵ تا ۱۰ میلیارد مترمکعب به رقم تجمعی کسر مخازن آب زیر زمینی افزوده می شود، در شرایطی که در اثر پرداخت یارانه، برق تقریبا رایگان پمپاژ در بخش کشاورزی، انگیزه های اقتصادی برای صرفه جویی در مصرف آب را از کشاورزان سلب کرده است، در چنین شرایطی، بخشودگی پلکانی آب بهای کشاورزی، رویکردی آسیب زا و خسارت بار برای کشور است.