بیانیه دوستداران محیط‌زیست اصفهان به مناسبت روز جهانی تالاب‌ها

به گزارش خبرنگار زاینده‌رود پایدار، فعالان محیط‌زیستی اصفهان و دوستداران زاینده‌رود به مناسبت ۲ فوریه برابر با ۱۲ بهمن روز جهانی تالاب‌ها، در بیانه‌ای ضمن هشدار نسبت به تداوم خشکیدگی تالاب بین المللی گاوخونی و روند قهقرایی تمدن دیار نصف جهان، از مقامات قضائی و نظارتی خواستار برخورد جدی با هر گونه سهل‌انگاری مسوولان در عمل به تعهدات برای احیا و حفاظت تالاب شدند.

در این بیانیه آمده است: از زمان اعلام خبر خشکی کامل تالاب گاوخونی در سال ۱۳۷۸ تاکنون، مسوولان بیش از دو دهه برای چاره‌اندیشی و احیای گاوخونی فرصت داشتند اما در این مدت نه تنها اقدامی نشد که اوضاع هر ساله بدتر شد و خشکی تالاب گاوخونی پیشروی کرد و بخش زیادی از رودخانه زاینده‌رود را در بر گرفت تا اینکه از سطح به عمق رفت و به آبخوان‌ها رسید و ریشه‌های تمدن کهن فلات مرکزی ایران را در اصفهان نشانه گرفت. اکنون ما مانده‌ایم و فرصت اندک باقیمانده برای توقف و تغییر جهت این روند مخرب سرزمین و تمدن.
در این راستا ما نمایندگان سازمان‌های مردم نهاد محیط‌زیستی موارد و خواسته‌های زیر را اعلام می‌داریم.
۱- با تشدید بحران آبی حوضه زاینده رود اکنون دیگر حقابه تالاب گاوخونی، فقط حقابه تالاب نیست بلکه حقابه پایداری سرزمین و حفظ تمدن است. حقابه‌ای که پیامدهای نادیده گرفتنش آنچنان سهمگین و بنیادی است که ایجاد آن در توان هیچ دشمن بدخواهی نیست.
۲- درباره زاینده رود و تالاب گاوخونی سال‌ها‌است که متخصصان و دوست‌داران محیط‌زیست و این آب و خاک گفتنی‌ها را گفته‌اند اما انگار گوشی برای شنیدنش وجود نداشته یا اگر داشته، شنیده و برخلاف مصالح محیط‌زیست عمل کرده است.
۳-پروژه انتقال آب بن- بروجن از حوضه محتضر زاینده‌رود به حوضه پر آب کارون، نه تنها با هیچ منطقی توجیه پذیر نیست که این پرسش را پیش می‌آورد که چه دستانی در کار فروپاشی بوم شناختی فلات مرکزی ایران فعال هستند و چگونه همه مصالح را نادیده و همه قوانین را دور زده تا به اغراض مخرب خود دست یابند؟
۴- انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان با وجود هزینه‌های سنگین فقط یک مُسکن موقت برای زخم کاری بحران آب حوضه زاینده‌رود است و توهم کافی بودن منابع آبی را ایجاد کرده و ناپایداری توسعه حوضه را تشدید می‌کند.
۵- بارگذاری توسعه در کل حوضه و استان‌های استفاده کننده از آب زاینده‌رود باید متوقف شود. اکنون درهم تنیدگی مسائل محیط‌زیستی از همیشه آشکارتر شده است، پیامد توسعه بیش از ظرفیت محیط نه فقط بی آبی که نبود هوای قابل تنفس است و فراتر از آن محدودیت‌های زیرساختی مانند ناکافی بودن برق و گاز نیز به معادله اضافه شده و بارگذاری بیشتر توسعه اعم از صنعتی، مسکونی و کشاورزی را غیر منطقی تر و ناممکن تر کرده است. نمی توان چشم بر همه مشکلات است و برای اهداف مقطعی و کوتاه مدت به روند اشتباه و مخرب گذشته ادامه داد.
۶-برنامه مدیریت زیست‌بومی تالاب گاوخونی هنوز به تصویب نهایی نرسیده و بلاتکلیف است. نقشه راه حوضه آبریز زاینده رود در حد کلیات متوقف ماند. برنامه نجات حوضه زاینده رود تدوین شد ولی برای اجرا ابلاغ نشده است.
مدیریت یکپارچه حوضه زاینده‌رود اگر هم اجرایی شده خروجی ملموسی نداشته است و رودخانه زاینده رود بیش از آنکه به برنامه نیاز داشته باشد، نیازمند عزم و اقدام جدی است.
۷- دستگاه‌های قضایی و نظارتی باید پا به میدان بگذارند و با استفاده از همه امکانات قانونی و نفوذ خود راه را بر هر گونه کوتاهی و سهل انگاری مسوولان در عمل به تعهدات برای احیا و حفاظت تالاب‌ها ببندند.
۸- خواستار آن هستیم که اراده واقعی و جدی مسوولان در احیای رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی را ببینیم. این مهم در ساختار‌های سازمانی، وقت اختصاص داده شده، توجه به توصیه‌های متخصصان و مهم‌تر از همه در نتایج و خروجی تلاش‌ها انعکاس خواهد یافت.