در غیبت زاینده رود…

پیدایش، رشد و حیات اصفهان با نام زاینده رود عجین شده و همه مردم دنیا نام اصفهان را همراه با زاینده رود می شناسند. بخش زیادی از آثار تاریخی این شهر که به عنوان میراث فرهنگی جهانی شناخته می شود نیز به علت جریان زاینده رود در این شهر ایجاد شده است.اهمیت این رودخانه در حیات مردم اصفهان آنچنان بوده که حکومت های ایران قبل از اسلام در تقسیم آب و مدیریت این رودخانه وارد شده و بدین جهـــت در تعیین میراب ها و مدیران و مسوولان حفظ و بهره برداری از رودخانه اهتمام جدی داشتند که این خود مبین اهمیت فوق العاده و بی بدیل این رودخانه در زندگی مردم منطقه است.متاسفانه طی ۱۰ سال گذشته به بهانه خشکسالی و کاهش بارندگی به طور مکرر جریان آب در رودخانه زاینده رود قطع و زندگی مردم در ابعاد مختلف دچار مشکلات عدیده شده است.
قطع آب زاینده رود به جز آنچه در سال های اخیر رخ داده در حیات چند هزار ساله زاینده رود بی سابقه بوده که این مطلب نشانه علتی به جزخشکسالی بوده که همان مدیریت بهره برداری از رودخانه است.به خاطر داریم که در حرکتی عجیب و باور نکردنی در سال های گذشته یکی از مسوولان کشور در سفر به استان همجوار در یک سخنرانی عمومی اعلام کردند که آب متعلق به شماست و هر چه نیاز دارید مصرف کنید و اگر مازادی بود به دیگران بدهید.این گونه برخوردها و لغو مدیریت یکپارچه زاینده رود،علی رغم تجربه چند هزار ساله بهره برداری از این رودخانه و دانش نوین جهانی که حفظ و بهره برداری از رودخـــــانه ها را تحت مدیریت یکپارچه قرار می دهد، موجب نوعی بی نظمی در بهره برداری از رودخانه و مخدوش شدن نظم تاریخی آن شده و این در حالی است که قطره قطره آب رودخانه در مالکیت شرعی و قانونی حقابه دارانی است کـــه بسیاری از آنان را افراد صغیر و زنان و مردان سالــــخورده و نیــــــازمند تشـــکیل می دهد.در دولت یازدهم، شورای عالی آب که از نهادهای  رسمی و قانونی کشور بوده و به ریاست معاون اول رییس جمهور و با حضور وزرای ذی ربط تشکیل می شود، ایجاد مدیـــریت  یکــــپارچه  و واحد در زاینده رود، جلوگیری از برداشت های غیر مجاز، صرفه جویی جدی در برداشت ها و مصــــارف وابسته به رودخانه، تســـریع در بهره بـــــرداری  کامـــل از تونل سوم کوهرنگ و تعیین تکلیف قطعی انتقال آب به فلات مرکزی از محل بهشت آبادرا مورد تاکید قرار داد.متاسفانه هیچ یک از تصمیمات کارساز شورای عالی آب به طور کامل و موثر انجام نشده و حتی برداشت های جدیدی نیز به رودخانه تحمیل شده است.لازم می دانم یادآوری کنم که آورد جریان طبیعی زاینده رود حدود ۹۰۰ میلیون مترمکعب در سال بوده که ایجاد سد و تونل و سامانه های انتقال آب در این آورد سالیانه، تغییراتی را ایجاد کرده است. جدای از مباحث مختلف طرح شده  باید گفت که آورد زاینده رود طبیعی و تونل اول کوهرنگ با میانگین حجم سالانه یک میلیارد و ۱۳۸ میلیون مترمکعب پس از کسر ۱۷۶ میلیون مترمکعب حقابه زیست محیطی رودخانه و تالاب و ۷۰ میلیون متر مکعب حقابه شرب و صنعت قدیم مابقی با حجم ناخالص ۸۹۲ میلیون مترمکعب به حقابه داران و سهم آبه بران اصفهان تعلق دارد. از محل پل کله تا گاوخونی است که متاسفانه علی رغم وجود این میزان آب در رودخانه این حقابه تحویل حقابه داران نمی شود.با یک نظر سنجی کلی از اقشار مختلف مردم می تواندریافت که احقاق حقوق قانونی و شرعی مردم استان در جریان آب رودخانه زاینده رود، از مهم ترین مطالبات مردم از مدیریت و نمایندگان استان است که متاسفانه تاکنون آثار مثبت و کامل این مطالبه همیشگی را در عمل احساس نکرده اند.باید توجه داشت که اگر کمبود ناشی از خشکسالی وجود داشته باشد باید تمــــامی بهـــره برداران و حقابه داران رودخانه از بالادست تا انتهای رودخانه به میزان حق السهم خود این کمبود را تحمل کنند نه آنکه همه این کمبودها به پایین دست تحمیل شود.امید است که با شروع به کار مجلس دهم و نیازی که دولتمردان و مدیران استان از لزوم پرداختن به ساماندهی رودخانه دریافته اند، پیگیری این خواسته بحق و حیاتی مردم استان اصفهان مورد توجه جدی قرار گرفته و بار دیگر شاهد تامین حقوق مردم و باز گرداندن حیات و نشاط به استان و شهر تاریخی اصفهان باشیم.

فتح الله معین،رییس کمیسیون اقتصادی، امور حقوقی و گردشگری شورای اسلامی شهر اصفهان